Multimedia Art Productions


openen



Een rekening met lakzegels
Henk Poelarends

Op 30 april 2024 wordt bij Collectie Overijssel een document in inv. nr. NL-ZICO 0058.2. Dossier 475 geopend waarop vier lakzegels zijn bevestigd. Wat is het verhaal hierachter?
Een reconstructie.
• Welke context
• Wanneer?
• Wat?
• Van wie en wanneer?

  • Waarom?

Welke context?
Johannes Lodewijk Dulcken, Meester Orgel- en Clavecimbelbouwer en Abraham Amtphuizen, schilder en ramenzetter zijn goede vrienden. Dulcken vraagt in november 1770 aan de schilder om verschillende werkzaamheden in zijn woning aan de Nieuwstraat uit te voeren. Ook in januari en juni 1771 worden werkzaamheden uitgevoerd. Amthuizen spreekt Dulcken aan over een schuld uit 1767 die nog nooit is afgelost. Per juli moet Dulcken een termijn betalen en dat gebeurt niet. Daarnaast heeft Dulcken nog meer geld van Amthuijzen geleend. De onenigheid loopt zo hoog op dat Amthuijzen op 23 november advocaat Sandberg in de arm neemt die direct aktie onderneemt. Hij eist nog dezelfde dag panding van enkele klavecimbels. De andere advocaat, Waterham komt op dezelfde dag met de rekening voor het zetten van ruiten en andere vorderingen. Hoewel Dulcken met een borg komt aanzetten, wordt de pandwering niet aanvaard. Grevensteijn, advocaat van Dulcken komt met een aantal procedurele vragen over de rechtmatigheid van de vorderingen.

Wanneer?
Tussen november 1771 en maart 1772 gaat het om procedurele problemen.
De rekening voor het zetten van ramen en andere werkzaamheden wordt op 10 maart 1772 bij de magistraat ingediend, samen met andere documenten waaruit de rechtmatigheid van de vorderingen moet blijken. In juli reageert Grevensteijn geïrriteerd op deze documenten. De rekening voor de werkzaamheden van het zetten van ruiten was bij Dulcken niet bekend. Het proces loopt door tot 7 mei 1776, wanneer Dulcken definitief afscheid neemt van Hasselt

Wat?
De lakzegels op de rekening verbergen verschillende nog onbekende documenten.
• op de doordruk van het achterste document staat een jaaroverzicht van inkomsten uit het jaar 1728
• Op de doordruk van de voorkant staat twee keer de naam Pouwel van Veen, de eigenaar van de Herderin.
Voorzichtige conclusie: de verzegelde documenten gaan niet alleen over Dulcken, wel mag aangenomen dat de documenten dienden om de rechtmatigheid van de vorderingen aan te tonen.

Van wie en wanneer?
Wie heeft de zegels er opgezet? Het lijkt er op dat de zegels door de magistraat aan de documenten zijn bevestigd. Maar dat gebeurde waarschijnlijk niet op 10 maart 1772, want de documenten moeten juist dienen om de rechtmatigheid van de vorderingen te bewijzen.
Het ligt meer voor de hand dat de zegels na mei 1776 geplaatst zijn toen het proces afgelopen was en de bewijsstukken hun functie hadden verloren.

Waarom?
In het inv. nr. NL-ZICO 0058.2. Dossier 475 komt de rekening twee keer voor. Wie had er belang bij dat dit document verzegeld werd? De enige die er belang bij had dat de bewijsstukken niet weer op tafel zouden komen was Dulcken. Sinds zijn vertrek uit Hasselt zijn ze niet meer in te zien.

RECHTZAAK ABRAHAM AMTHUIJZEN/J.L. DULCKEN (Henk Poelarends)

Scherm­afbeelding 2024-02-28 om 11.33.38

Scherm­afbeelding 2024-02-28 om 11.33.24